Aanzetten tot haat, geweld of discriminatie is een juridisch concept dat een cruciale rol speelt in de bescherming van de democratische rechtsstaat en de sociale cohesie. Artikel 137d van het Wetboek van Strafrecht is ontworpen om te voorkomen dat publieke uitspraken en gedragingen bijdragen aan een klimaat van vijandigheid en verdeeldheid. Dit artikel werd oorspronkelijk ingevoerd om de ruimte voor politici in het publieke debat te reguleren, met de intentie om te waarborgen dat hun uitlatingen niet leiden tot schadelijke sociale gevolgen. In 2014 heeft de Hoge Raad echter de reikwijdte van dit artikel verduidelijkt, waarbij werd benadrukt dat politici verantwoordelijk zijn voor het vermijden van uitspraken die in strijd zijn met de grondbeginselen van de democratie (ECLI:NL:HR:2014:3583).
Volgens de wet moet een uitlating die tot haat aanzet, een significant krachtenversterkend effect hebben op deze extreme emotie van vijandigheid. Hoewel ‘discriminatie’ niet dezelfde emotionele lading heeft, wordt ook deze vorm van aanzetten strafbaar gesteld, vooral als het leidt tot feitelijke achterstelling van individuen. Het vereiste van openbaarheid in artikel 137d Sr onderstreept het belang van het publieke karakter van de uitlatingen. De Hoge Raad heeft herhaaldelijk bevestigd dat niet alleen directe aanzetten tot haat, geweld of discriminatie strafbaar zijn, maar ook uitlatingen die bijdragen aan onverdraagzaamheid.
Wat staat er in het wetsartikel met betrekking tot aanzetten tot haat, geweld of discriminatie?
Het wetsartikel waarin aanzetten tot haat, geweld of discriminatie is strafbaar gesteld, artikel 137d Wetboek van Strafrecht, luidt als volgt:
‘1. Hij die in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, aanzet tot haat tegen of discriminatie van mensen of gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun geslacht, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
2. Indien het feit wordt gepleegd door een persoon die daarvan een beroep of gewoonte maakt of door twee of meer verenigde personen wordt gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie opgelegd.’
Welke straffen kunnen bij aanzetten tot haat, geweld of discriminatie worden opgelegd?
Het is aan de rechter om te oordelen of er een strafbaar feit is gepleegd. Als dit zo blijkt te zijn, zal de rechter bij het bepalen welke straf passend en geboden is, rekening houden met alle omstandigheden van het geval. Ook de persoonlijke omstandigheden van een verdachte zijn van belang. De advocaten van Kötter, L’Homme & Plasman Advocaten zorgen ervoor dat deze omstandigheden goed worden gepresenteerd aan de rechter. De maximale gevangenisstraf die voor aanzetten tot haat, geweld of discriminatie kan worden opgelegd is drie maanden. De maximale gevangenisstraf wordt echter lang niet altijd opgelegd.
Een advocaat van Kötter, L’Homme & Plasman Advocaten kan bij een verdenking van aanzetten tot haat, geweld of discriminatie een belangrijke rol spelen. Zo kan een van onze advocaten de rechter wijzen op het feit dat er te weinig bewijs is. Vrijspraak dient in dat geval te volgen. Soms komt het voor dat een verdachte een strafbaar feit heeft bekend. In dat geval kan een advocaat van Kötter, L’Homme & Plasman Advocaten omstandigheden aanvoeren waarom een lage(re) straf zou moeten volgen.
Is een poging tot aanzetten tot haat, geweld of discriminatie strafbaar?
Een poging tot dit misdrijf is niet strafbaar.
Vrijspraak voor aanzetten tot haat, geweld of discriminatie?
Met regelmaat worden verdachten vrijgesproken van dit delict. Een voorbeeld daarvan wordt hieronder weergegeven.
De rechtbank Amsterdam sprak verdachte vrij van de aanklacht wegens aanzetten tot haat en geweld omdat artikel 137d Sr niet toepasbaar is op discriminatie van één individueel persoon, maar enkel op groepen. Verdachte werd echter schuldig bevonden aan de subsidiaire aanklacht van belediging door een racistische tweet te plaatsen over Sylvana Simons, wat de rechtbank beschouwde als een ernstige aantasting van haar eer en goede naam. De rechtbank legde verdachte een geldboete van €250 op, met vervangende hechtenis van vijf dagen bij niet-betaling. De uitspraak benadrukte dat de vrijheid van meningsuiting geen vrijbrief is voor belediging en discriminatie.
Advocaat nodig vanwege aanzetten tot haat, geweld of discriminatie?
De advocaten van Kötter, L’Homme & Plasman Advocaten zijn ervaren strafrechtspecialisten en kunnen u bijstaan op het moment dat u wordt verdacht van aanzetten tot haat, geweld of discriminatie. Onze advocaten bespreken met u het strafdossier en bepalen samen met u een strategie waarmee het door u gewenste succes kan worden geboekt. Het is wel goed voor u om te weten dat onze advocaten geen zoete broodjes bakken; wij geven een gedegen, eerlijk en oprecht advies. Mocht u voor de rechter moeten verschijnen, dan bereiden zij u zorgvuldig voor op de zitting. De advocaten van Kötter, L’Homme & Plasman Advocaten zorgen ervoor dat u tijdens de zitting op de best mogelijke manier wordt vertegenwoordigd.
Indien u hierover vragen heeft, neemt u dan vooral contact op met ons kantoor. U kunt een e-mail sturen aan info@klpadvocaten.nl of (tijdens kantoortijden) bellen naar het telefoonnummer 020-6731548. Bij spoed (uzelf of een bekende van u wordt mogelijk binnenkort aangehouden) kunt u contact opnemen via ons spoedtelefoonnummer 06-24428734.
