Levenslange gevangenisstraf in Nederland

De levenslange gevangenisstraf in Nederland houdt in dat de veroordeelde in principe de rest van zijn of haar leven in de gevangenis blijft. Het is de zwaarste straf in het Nederlandse strafrecht. Alleen de meervoudige kamer van de rechtbank kan deze straf opleggen. De straf wordt toegepast bij de meest ernstige misdrijven, zoals moord of terrorisme. Hiermee wil de overheid de samenleving beschermen tegen gevaarlijke personen.

Na 25 jaar krijgt een levenslang gestrafte de mogelijkheid om gratie aan te vragen. Dit verzoek wordt ingediend bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het ministerie beoordeelt of het verzoek voldoet aan de strikte voorwaarden. Toch is er geen garantie dat gratie wordt verleend. Het blijft een discretionaire bevoegdheid van de minister. Dat betekent dat elk geval afzonderlijk wordt beoordeeld, zonder vaste verplichting tot vrijlating.

Wetswijziging 2017 – onafhankelijk adviescollege

Een wetswijziging in 2017 bracht een belangrijke verandering. Sindsdien heeft een levenslang gestrafte na 25 jaar recht op een herbeoordeling. Een onafhankelijk adviescollege voert dit onderzoek uit. Het college bekijkt of de veroordeelde opnieuw een kans in de samenleving kan krijgen. Daarbij onderzoekt men verschillende factoren. Ze letten op de kans op recidive, de voortgang van een eventuele behandeling, en de persoonlijke ontwikkeling van de veroordeelde in de afgelopen jaren.

Het advies van het college wordt voorgelegd aan de minister van Justitie en Veiligheid. De minister neemt op basis van dit advies een besluit. Dit kan leiden tot vervroegde vrijlating, maar die is niet automatisch. Het blijft een zorgvuldige afweging. Als de minister twijfelt over de veiligheid van de samenleving, kan vrijlating worden afgewezen.

Herbeoordeling van levenslange gevangenisstraf

De procedure voor herbeoordeling van de levenslange gevangenisstraf in Nederland is streng. Het doel is om alleen die personen vrij te laten die geen gevaar meer vormen. Tegelijk biedt het de veroordeelde een perspectief. Door de mogelijkheid van herbeoordeling kunnen zij werken aan hun rehabilitatie. Het systeem houdt echter ook rekening met de gevoelens van slachtoffers en nabestaanden. Hun belangen spelen een belangrijke rol in de besluitvorming.

Levenslang gestraften moeten aantonen dat zij veranderd zijn. Dit vereist een actieve inzet tijdens hun detentie. Denk aan het volgen van therapie, het tonen van berouw en het werken aan persoonlijke groei. Zonder deze inspanningen is de kans op vrijlating klein.

De levenslange gevangenisstraf blijft omstreden. Voorstanders zien het als een noodzakelijke straf voor de zwaarste misdaden. Tegenstanders vinden het een inhumane straf, die hoop wegneemt en resocialisatie belemmert. De mogelijkheid tot herbeoordeling probeert hierin een balans te vinden. Het biedt een kans, maar behoudt ook een strenge controle. Hierdoor blijft levenslang in Nederland een straf met hoop, maar zonder garanties.

Advocaat levenslange gevangenisstraf nodig?

Indien u vragen heeft over de levenslange gevangenisstraf in Nederland, neemt u dan vooral contact op met ons kantoor. U kunt een e-mail sturen aan info@klpadvocaten.nl of (tijdens kantoortijden) bellen naar het telefoonnummer 020-6731548. Bij spoed (uzelf of een bekende van u wordt mogelijk binnenkort aangehouden) kunt u contact opnemen via ons spoedtelefoonnummer 06-24428734.

Wilt u meer lezen over:

Andere expertises

Meer laden
team
Kötter L’Homme Plasman Advocaten

  Hier wordt het hoogst
mogelijke niveau van
  juridische bijstand
      nagestreefd 

November 3, 2025
Bij de aanvang van het proces bij de Rechtbank Overijssel voerden mr. L’Homme en mr. Plas namens hun cliënt Walid aan dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk is, omdat hij in Ethiopië al is veroordeeld voor dezelfde feiten en Nederland geen rechtsmacht heeft over de Libische gebeurtenissen. Walid wordt door het OM bestempeld als een van de meest beruchte mensensmokkelaars ter wereld, maar de verdediging betwist dan frame met klem.
October 28, 2025
Advocaat Peter Plasman treedt op voor het vermeende slachtoffer in de strafzaak tegen zanger Marco Borsato. Plasman acht de geëiste gevangenisstraf van vijf maanden “afgewogen”, waarmee zowel de ernst van de feiten als het perspectief van het slachtoffer wordt meegenomen.
October 24, 2025
Advocaat Peter Plasman vertegenwoordigt het vermeende slachtoffer in de zaak tegen Marco Borsato. Het slachtoffer vraagt enkel erkenning van het onrecht – geen schadevergoeding of celstraf. Een mogelijke erkenning had de rechtszaak wellicht kunnen voorkomen.
NL